Kedi nasıl bir hayvandır?

Kedi merakı giderilemez bir hayvandır
Kedinin doğal merakı, yaşadığı ortamı algılamaya başladığı andan itibaren ortaya çıkar. Sürekli olarak en belirsiz hareketleri, en hafif sesleri bile araştırmak ister. Sadece bir gözü ve bir kulağı ile uyuduğu söylenir. Bunun dışında yeni nesneleri ve yeni yerleri de araştırır.

Dikkat! Merakı onun için tehlikeli sonuçlar doğurabilir, özellikle evin içinde.

Kedi kusursuz bir denge uzmanıdır
Müstesna bir denge duyusu ile donatılmış olan kedi, en tehlikeli durumlarla bile baş edebilecek, gibi görünür. Dengesini korumak için kuyruğundan yararlanır. Bir kedinin her zaman dört ayağı üzerine düştüğü söylenir, çünkü son derece kısa bir süre içinde beyni ona düşmekte olduğunu söyler. Yine de, belirli bir yükseklikten sonra kazalar oluşabilir ve sonuçları da çok ağır olabilir. Eğer bir apartmanda oturuyorsanız, kediniz ip cambazlarını taklit etmeye bayılsa da, pencere kenarlarında dolaşmasına izin vermeyin.

Kedi son derece bağımsızdır
Bunu herkes bilir: kedi bağımsız bir hayvandır. Sadece kendi kafasına göre yaşar, uyuyacağı ya da dinleneceği yeri kendi seçer, kendi istemedikçe okşanmasına izin vermez. Üstelik pek itaatkar da değildir. Bu bağımsızlık kedinin karakterindedir. Ama kediler sahiplerine ve yaşadıkları ortama son derece bağlıdır. Kediler, yeni bir eve taşınıldığında veya sahipleri değiştiğinde çok sarsılırlar.Özellikle bazı kedi ırkları sahiplerine aşırı derecede bağlıdır ve ona "köpek-kedi" denir.

Kedi gelişmiş bir cinsel içgüdüye sahiptir
Dişi ve erkek kedilerin cinsel faaliyetleri mevsimseldir. İlkbaharın başları ve sonlarında çok yoğundur ve yaz ile sonbahar boyunca devam edip kışın durulur. Cinsel davranışlar ergenlik döneminde oluşur (6 ila 8 aylıkken, erkeklerde biraz daha geç olabilir).

Oyun kedinin yaşamında son derece önemli bir unsurdur
Kediler her yaşta oyun oynar. Bu, sağlığının yerinde olduğunun da bir işarettir. Sizin türlü oyun çağrılarınıza severek katılırlar ve bir kaç kedi bir arada yaşıyorsa birbirleri ile de oynarlar.

Ayakları üzerinde durmayı öğrendikleri andan itibaren, yavru kediler oyun oynamaya başlar.Üç haftalık olduklarında, birbirlerine tırmanarak, saldırarak üstünlüğü ele geçirmeye çalışırlar. Tüm bu saldırın oyunlarını anne göz ucuyla izler ve aşırılığa kaçılmamasına dikkat eder.

Bir aylık olduklarında yavrular avcı davranışları göstermeye başlar: avcı içgüdüleri uyanır. Koşar, zıplar, bir top ile oynar, nesneleri elleri ile yakalar ve onu bırakmak istemezler.

Yetişkin olunca kedi daha az oynar, sakinleşir, ama tüm yaşamı boyunca bir oyuncu olarak kalır. Özellikle bazı ırklar. Oyun, kedi ile sahibi arasındaki ilişkinin sağlığı için önemlidir. Bunun dışında, olabildiğince çok oynaması için onu cesaretlendirmelisiniz, ki fiziksel ve psikolojik sağlığını koruyabilsin.

Kedi bedeni ile konuşur
Tabii ki miyavlamaları vardır, ama onlara dikkat ettiğinizde, kedinizin son derece hassas ve zengin ifade yöntemlerine sahip olduğunu göreceksiniz.

Kulaklarına bakın: kulakları size kedinizin o anki duygularını söyler. Onları hafif öne doğru çevirmişse, güven içinde olduğunu belirtir. Aksine, bir ses ile dikkat kesilmişse, kulaklarını arkaya çevirir. Eğer korkuyor ve savunma halinde ise de, kulaklarını arkaya yatırır.

Kuyruğunu hafif hareketlerle sallıyorsa, bu öfkeli olduğu anlamına gelmez. Ama eğer kuyruğu hızla sallanıyorsa, bu öfke ya da korku belirtiyor, olabilir. Dostça duygular içindeyse, kuyruğunu rahat bırakır. Öfke halinde, kuyruğu karnına doğru bir yarım daire oluşturur ve öfkeli bir miyavlama sesi çıkartır.

Tükürür ya da tıslarsa, öfkelendiğindendir. Tırnaklarını çıkartırsa, artık saldırıya hazır demektir.

Sevgisini göstermek için, burnu ya da elleri ile size hafifçe dokunur, burnunu şefkatle üzerinize sürter, bacaklarınıza sürünür ve mırıldanır.

Kedi doğuştan temizdir
Kedi, temizliği için uzun saatler harcar. Belirli bölgeleri üzerinde durarak düzenli biçimde bedenini yalar. Ellerini tükürüğü ile ıslatıp yumuşak bir biçimde yüzünü ve başını temizler. Kulaklarının arkasını da temizlemeye özen gösterir. Dişleri ile tüy kıtıklarını ayıklayabilir. Parmak aralarındaki bölgeleri de temizler.

Yavru kedi, yaklaşık üç haftalık olduğunda temizlik yapmaya başlar. Anne de yavrularını temizlemek, onlara güven vermek için onları yalar.

Kediniz temizlenmeyi bırakırsa, endişelenmeniz gerekir. Bu, veteriner hekiminize bildirmeniz gereken bir hastalığın ilk işareti olabilir. Kedinin temizliği, çok küçük yaşta aldığı tuvalet terbiyesi ile de kendini gösterir. Yavru kedinizi mümkün olduğunca çok ve düzenli olarak tuvalet kutusuna götürün.

Kedi bölgesel bir hayvandır.
Bölgesini belirler ve üç bölüme ayırır.

Birinci bölüm, uyuduğu yerdir ve kimse asla bu bölgeye giremez. Bu, kedinin kendisini tehlikede hissettiği veya rahatsız edilmek istemediği zamanlarda çekildiği bir yerdir.

İkinci bölüm, kedinin yaşadığı yerdir. (apartman veya bahçeli ev) Bu başka kediler veya insanlarla paylaştığı, ama yabancılara karşı da son derece şiddetle savunduğu bir bölgedir.

Son olarak üçüncü bölüm, av, tanışma ve üreme bölgesidir. Burası, kedinin saldırganlığının en üst düzeye ulaştığı yerdir. Bu bölümün boyutları değişebilir. Eğer kedi yalnızca apartman içinde yaşamışsa, bu üçüncü bölüm hiç olmayabilir. Ama tersine bazı kediler bu bölüme öylesine bir önem verebilirler ki, sürekli saldırganlık halinde yaşarlar.

Kedi bölgesini işaretler
Bölgenin işaretlenmesi, kedinin toplumsal yaşamında büyük önem taşır. Kediler, bölgelerini farklı yöntemlerle işaretleyebilirler, işaretlemeye yarayan bilgiler, görsel veya kokularla olabilir.

Bu işaretleme, bölgesine girebilecek yabancıları geri çevirmeye yarar. Bir tür uyarıdır, ama girişi engellemez. İşaretleri, belirli yerleri tırmalayarak bırakır, genellikle, ağaçların altları, eşyaların ayaklan veya kapıların altları. Bunun dışında tüm bedenini de, kokusunu bırakmak için belirli yerlere sürtebilir.

Duvarlara, eşyalara veya nesnelere bıraktığı idrar işaretleri ise tüm erkek kedilerde, dişilerde olduğundan daha sık ve daha önemlidir, kızgınlıktaki bazı dişi kedilerde bunu yapsa bile.

Kedi bölgesini korur
Bölgenin korunması, kısırlaştırılmış erkek kedilerde diğerlerine göre çok daha zayıf bir dürtüdür. Mutlaka kavgaya dönüşmesi gerekmez. Çoğu zaman, daha üstün olan kedi diğerini saldırgan tutumu ve şiddetli miyavlamaları ile ürkütür.

Eğer kedinin bölgesi, yaşadığı apartman dairesi ise, değişik 'yabancılara', yani insanlar veya başka hayvanlara karşı da korunabilir.

Kedi zamanını uyuyarak gecirir
Kedi, yaşamının % 70'ini uyuyarak geçirir. Bu, onun en başlıca faaliyetidir. Uyandığında müthiş bir enerji harcar. Bunun için de çok uykuya ihtiyacı vardır. Uyumak için tek bir yer seçmez; tam tersine, uyku yerini arzusuna, güneşin durumuna, odanın sıcaklığına göre değiştirmekten hoşlanır. Hafif bir kestirme için, karın üstü yatar, ama daha derin bir uyku için çekildiğinde, yan yatar. Sırt üstü de yuvarlanabilir. Kedi, çok kolay uyur, ama bazen sanki heyecanlanır. Hafifçe kıpırdanır ve daha hızlı solumaya başlar. Endişelenmeyin: yalnızca rüya görüyordur.

Kedinin olağanüstü bir yön bulma duyusu vardır
Yön bulma duyusu, altıncı duyu mu? Kedi, yolunu kaybetmeden pek çok kilometre yol alıp, yola çıkış noktasına geri dönebilir. Kuşkusuz, geri dönmesini sağlayan şaşırtıcı bir görsel hafızaya sahip. Yine de, sahiplerine geri dönebilmek için öylesine uzak yolları nasıl bulabildiğini açıklamak çok güç.

Kedi de yaşlanır
Yaşlılık, on yaşına doğru başlar. Kedi daha sakindir, daha çok uyur, daha yavaş hareket eder. Sanki rolantide yaşamaya başlamıştır. Yemek konusunda ise çok daha kaprisli olur. iştahı kesilir. Temizliğine daha az özen gösterir ve çok daha az yıkanır. Yaşlı kedinize, dinlenmek için geri çekilebileceği çok sessiz bir yer ayarlayın. Temizliğinde, tüylerinde oluşabileceği kıtıkları bir makasla keserek yardımcı olun ve düzenli olarak veteriner hekiminize götürün.

Kediler İçin Tehlikeli Gıdalar Nelerdir?

Kediler genellikle evde bakılan evcil hayvanlardır. Kediler bizim hayat arkadaşlarımızdır. Kedilerin beslenmesi bir insanın beslenmesinden oldukça farklıdır. Sofrada var olan bazı yiyeceklerde kediler için tehlikeli maddeler bulunabilmektedir. Aynı evde yaşadığımız kediler bizimle aynı yiyecekleri yemesi oldukça sakıncalıdır. Kediler bizimle birlikte sofrada var olan yiyecekleri yememelidirler. Özellikle sofra artığı dediğimiz yemek kalıntılarını yemeleri oldukça tehlikelidir. Kediler ve hayvanlar için özellikle tehlikeli olan belli başlı yiyecekler bulunmaktadır. Kedilerde beslenme de özellikle dikkat edilmesi gereken yiyecekler listesi bu konuda önemli bir destek sunacaktır.

Süt Ürünleri

Kedilerin sütü çok sevdiği bilinse de kedilerin sindirim sistemleri laktozu sindirmeye yardımcı olmamaktadır. Kediler yavruyken çok kısa bir süre olan en fazla iki hafta kadar anne sütü aldıklarından dolayı laktoza bünyeleri alışık değildir. Kedilerin sütü sindirmekte zorluk yaşadığı bilinmektedir. Yavru kedinin anne sütü hariç süt ile beslenmesi uygun değildir. Kediler yoğurt ve peyniri de oldukça sevmektedirler. Fakat süt ürünlerini içerdiği laktoz kedilerde sindirim problemlerine neden olmaktadır. Bu sebeple kedilere yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri vermekte süt vermek kadar sakıncalıdır. Süt ve süt ürünleri kediler için uygun olmayan besinler grubunda en üst sıralarda yer alır. Süt ve süt ürünü tüketen kedilerin ishal ya da kabızlık gibi farklı sindirim problemlerini yaşadığı gözlemlenmektedir.

Soğan ve Sarımsak

Özellikle soğan evde pişen yemeklerde oldukça sık kullanılan bir gıdadır. Soğan koyulmadan yapılan ev yemeği yok denecek azdır. Soğan ve sarımsak sindirilmesi oldukça güç iki besindir. Bu iki besin insanlar için bile sindirmesi oldukça zorken kedilerin sindirim sistemleri için hiç uygun değildir. Soğan her yemekte kullanılan bir ürün olduğu için kedinize evde pişen yemeklerin artıklarını vermeniz uygun değildir. Soğan ve sarımsağı sindirmesi oldukça güç olan kediler belirli sindirim problemleri ve hazımsızlık ile karşılaşabilir.

Çiğ Besinler

Çiğ et, çiğ balık ve çiğ yumurta kedilere verilmemesi gereken gıdalar kategorisinde en dikkat edilmesi gereken besinlerdir. Çiğ et tüketimi insanlar için de kediler içinde oldukça zararlıdır. Çiğ et salmonella ve E. coli zehirlenmesine neden olmaktadır. Eti mutlaka yağsız bir şekilde pişirdikten veya haşladıktan sonra tuzsuz ve baharatsız olarak kedinize vermemiz gerekmektedir. Çiğ balık kediler için oldukça zararlı besindir. Çiğ balık oldukça hızlı bir şekilde bakteri öğretecek kedinizin sindirim sisteminde oluşacak sorunlara davetiye çıkarabilir.

Kemik

Kedi ve köpek dediğimizde en yaygın aklımıza gelen kemiktir. Fakat kemik ağızdan bağırsağa kadar tüm sindirim sistemi için oldukça tehlikelidir. Küçük ve oldukça keskin olan kılıçlar kediler için oldukça tehlikeli yiyeceklerdir. Kemiklerin ve kılıçların ağızdan bağırsağa kadar tüm sindirim sitemi için tehlikeli olduğu bilinmektedir. Kemik ve kılçıklar bağırsaklara batarak bağırsak yırtılmasına ve tıkanmasına neden olabilmektedir. Bağırsaktaki yırtılmalar ve tıkanmalara erken müdahale edilmezse kedileri ölüme kadar götüren uzun ve zorlu sağlık problemleri ile karşılaştırır. Kemik ve kılçık vermek evcil hayvanlarınızın boğazına takılarak boğulmasına veya bağırsaklarının yırtılması, tıkanmasına neden olduğu için oldukça tehlikelidir.
Kafein İçeren Besinler
Kedilerin çay, kahve, çikolata gibi kafein içeren besinlerin verilmemesi oldukça önemlidir. Kafein enerji verdiği için kedilerde aşırı kafeine maruz kalması sonucunda kalp çarpıntısı ve hırçınlaşma görülmektedir. Kafeine maruz kalan kediler oldukça hiperaktif oldukları gözlemlenmiştir

Sakatat

Kedilerde zararlı olacak besinler başlığında en üst sıralarda yer verilmesi gereken yiyecek grubudur. Sakatat oldukça yüksek düzeyde A vitamini içeren bir besindir. Fakat çok yenmesi durumunda vücuda oldukça fazla A vitamini yüklemesi olacağından A vitamini zehirlenmesi (A hipervitaminozis) yaşayabilmektedir. Az miktarda tuzsuz ve baharatsız olarak verilen sakatat kediler için oldukça yararlı besleyici bir seçenektir.
Kedi maması yerine Köpek Maması Verilmesi
Kedilerin ve köpeklerin günlük besin ihtiyaçları oldukça farklıdır. Kedilerin bol miktarda A vitaminine taurin, araşidonik asit ve proteine ihtiyaçları vardır. Köpekler ise taurin ve araşidonik asidi kendileri üretebilirler yani köpek mamalarında araşidonik asid ve taurin bulunmamaktadır. Kedilerin köpek maması yemesi az miktarda A vitaminine taurin, araşidonik asit alması demektir. Bu da kedilerde özellikle taurin ve esansiyel yağ asidi eksikliğine bağlı kalp hastalıklarına, görme bozukluklarına ve diş sorunlarına yol açabilir.

Aşırı Yaş Mama

Yaş mama veya konserve mamalar kedilerin en sevdikleri besinlerdir. Ödül maması olarak verilen yaş mamalar özellikle sıkça öğünlerde yer edindiğinde kedilerde sindirim problemlerine yol açabilmektedir. Kediler için yeterli miktarda verilen yaş mamalar yararlı olurken sıkça yaş mama tüketimi kedilerin ishal olmasına neden olabilmektedir. Kediler için önerilen yaş mama tüketimi haftada 2 veya 3 kez bir öğünle sınırlı tutulmalıdır.

Unutulmaması gereken en önemli noktalardan birisi de kedilerin doğaları gereği etobur olmalarıdır.

Eğitim

Kediler, köpekler gibi eğitime yatkın canlılar değillerdir. Ancak bu onların eğitilemeyeceği anlamına gelmez. Kedinizin hem fiziksel hem de psikolojik sağlığını muhafaza etmek ve sizinle daha mutlu bir yaşam sürmesini sağlamak için onu belli konularda eğitmeniz gerekir. Tuvalet eğitimi başta olmak üzere kucağınızda kalma, ısırmaktan ve tırmalamaktan vazgeçme konularında eğitim alabilirler. Yani kedileri eğitmek kolay olmasa da mümkündür. Kedi eğitiminde unutulmaması gereken, kedilerin ceza ile istenilen davranışı yapmayacağıdır. Kediler, ceza aldıklarında tam tersi davranışlar gösterebilir ve sizden uzaklaşabilirler. Kedinizi eğitirken ceza yerine ödül kullanmayı aklınızdan çıkarmayın ve eğitim boyunca istediğiniz davranışları göstermesi, istemediklerinizden kaçınması için kedi ödül mamaları kullanın. Ödül mamaları, kedinizin olumlu hareketlerini pekiştirecek, olumsuz hareketlerini ise söndürmeye yarayacaktır.

Kedinize Tuvalet Eğitimi Verin

Kediniz, eve ilk geldiğinde ona tuvalet alışkanlığı kazandırmanız şarttır. Kedilerin en hızlı öğrendiği konu tuvalet ihtiyacını doğru yerde gidermektir. Tuvalet eğitimi, yavru kediler için de yetişkin kediler için de kolaydır. Kediniz evde ilk kez eşelenmeye başladığında tuvalet ihtiyacını gidereceği anlamına gelir. Bu hareketi takip ederek kedinizin tuvalete gitmesi gerektiğini tespit edebilirsiniz. Bu durumda kediyi hemen kucağınıza alıp onu kumuna götürün. Kedi tuvaletini bir kez kuma yaptıktan sonra onunla yumuşak bir ses tonu ile konuşun ve onu okşayın. Bu pekiştirme hareketi kedinizin kumun yerini öğrenmesini sağlar ve kediniz birkaç tekrardan sonra tuvaleti geldiğinde kumuna gitmesi gerektiğini kavrar.

Kedinize Kucakta Durmayı Öğretin

Kediler, kucağa alınmaktan pek hoşlanmazlar ama kucakta durmayı öğrenmeleri birçok noktada avantajdır. Örneğin; kedinizi veterinere götürürken, muayene ettirirken, tırnaklarını keserken ve tüylerini fırçalarken kucağınızda sabit durmayı öğrenmesi gerekir. Bir kedi, yavruyken kucakta kalmayı daha çabuk öğrenir. Yetişkin bir kedinin ise buna alışması zordur. Kedinizin kucağınızda uzun süre kalmasını beklemek ise hata olacaktır. Kedinizi belirli bir süre kucağınızda tutmak için ona ödül maması verip onunla konuşarak ve onu severek yaklaşmanız uygun olacaktır.

Kedinize Tırmalama ve Isırma Davranışlarından Vazgeçmesini Öğretin

Kediler, oyuna davet etmek istediklerinde ya da aşırı sevgi gösterdiklerinde tırmalayıp ısırabilirler. Tırmalama ve ısırma davranışı sizi kendisinden uzak tutmak ya da kendisi savunmak için de kediler tarafından gerçekleştirilir. Ayrıca kediler tırnaklarını törpülemek için eşyaları tırmalarlar. Kediniz sizi tırmalayıp ısırıyorsa ona yüksek sesle ve kararlı bir tonda “Hayır” deyin. Bu sırada işaret parmağınızı ona doğru uzatabilirsiniz. Böylece hem ses hem de hareket ile ona bu davranışı istemediğinizi belirtmiş olursunuz. Kediniz sizi ısırmayı ve tırmalamayı bırakana kadar ona işaret parmağınızı uzatıp “Hayır” deyin ve istediğiniz biçimde davrandığında onu sevip ona ödül maması verin.

Kedi Hastalıkları Nelerdir?

Kulak ve kulak yolu iltihabı: Kedilerde en sık rastlanan rahatsızlıklardan biridir ve mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Kulak iltihabının önlenmesi adına kulak temizliği alınabilecek en iyi önlemdir.                                                                                                                                                                                                                   
Tüy dökme: Kedilerin mevsimsel olarak tüy dökmeleri olağan bir durumdur, sağlıklı bir tüy yapısı için kedi balık yağı  tüketmeniz tavsiye edilmektedir.

Lakin normalin üstünde tüy dökülmesi cilt hastalıklarına ve iç organlarda meydana gelen bir rahatsızlığa işaret ediyor olabilir. Kedinizin gereğinden fazla tüy döktüğünü tespit etmeniz halinde veterinerinize başvurmalısınız.

Mide enfeksiyonu: Kedilerde sık rastlanan hastalıklardan biri olup tedavi edilmesi gerekir. Mide enfeksiyonuna mamaların içerisindeki kimyasallar ve kedi tüyleri sebep olabilir.  Kedinizin kendisini yalarken yuttuğu tüylerdeki virüsler enfeksiyona yol açabilir bu sebeple tüy bakımına ve mama içeriğine dikkat etmelisiniz.

Göz enfeksiyonu: Kediniz bulunduğu ortamdan kaynaklı olarak virüs kapabilir ve gözleri yaşarabilir, çapaklanabilir.  Kedinizin göz temizliğine özen göstermelisiniz, göz enfeksiyonları zamanında tedavi edilmezse görme becerisinde kayıplar yaşanabilir.

Salya hastalığı: Diğer hayvanlara da bulaşan salya hastalığı viral nedenlerden kaynaklanan yaygın bir hastalıktır. Burun, geniz veya ağızdaki bir sorundan kaynaklı olarak ortaya çıkabilir ve derhal tedavi edilmelidir.

 

Kediler ile ilgili ilginç bilgiler

• Kediler suyu sevmez: Çoğu kedi suya karşı oldukça mesafeli durur ve banyodan pek hoşlanmaz. Fakat tuhaf bir şekilde bazı kediler su musluklarından akan suyu izlemeye bayılır!

• Kedilerin burun izleri: İnsanların parmak izleri gibi, kedilerin de kendilerine özgü burun izleri vardır. Her kedinin burun izi benzersizdir!

• Kedilerin ıslak burunları: Kediler, kokuları daha iyi algılayabilmek için burunlarını ıslak tutarlar. Islak bir burun, kokuları yakalamada daha etkilidir.

• Ters tırmalama: Kediler bazen ters çevirip karınlarını göstererek size güven gösterirler, ama sakın dokunmayın! Birçok kedi karınlarına dokunulmasından hoşlanmaz ve bu onları tırmalamaya veya ısırmaya yönlendirebilir.

• Kediler uyurken rüya görür: Kediler tıpkı insanlar gibi uyurken rüya görürler. Rüya gördüklerinde bıyıkları ve patileri hafifçe kıpırdayabilir.

• Kedilerin dilleri: Kedilerin dilleri küçük, geri dönük dikenlerle kaplıdır. Bu dikenler, yedikleri yiyecekleri parçalamalarına ve tüylerini temizlemelerine yardımcı olur.

• Kediler ve kutular: Kediler, buldukları her kutuya girmeye bayılırlar. Küçük, sıkışık alanlar kedilere güven ve rahatlık hissi verir.