Muhabbet Kuşları Bilgi

Muhabbet kuşları, papağanlarla aynı familya içerisinde yer alan ve son derece gösterişli kuşlardır. Papağanlar kadar büyük olmayan muhabbet kuşları hem boyutları hem de geniş renk ve desen seçenekleri ile sıklıkla evcil hayvan olarak tercih edilmektedirler. Papağanlar kadar olmasalar da muhabbet kuşları da taklit yoluyla konuşabilmektedirler. Muhabbet kuşlarının ana vatanı Avustralya'dır.

 Muhabbet Kuşlarının Fiziksel Özellikleri

Muhabbet kuşları fiziksel olarak bir serçeyle hemen hemen aynı boyuttadırlar. Ancak içlerinde bazı türler biraz daha iri olabilmektedir. Papağan ailesinden olmaları itibariyle kuyrukları normal kuşlara nazaran daha uzun olan muhabbet kuşlarının renkleri de son derece göze hoş gelecek ve dikkat çekecek şekildedir. Muhabbet kuşları ana renk olarak yeşil, sarı, mavi renklerinde bulunmaktadır. Ancak bu ana renkler üzerine siyah ve diğer renklerden farklı desen ve kombinasyonlarla karşımıza çıkabilmektedirler. Muhabbet kuşlarının boyu ortalama 18 santimetre ve kiloları da ortalama olarak 40 gramdır. Muhabbet kuşlarının ana renkleri genellikle karın ve but bölgesidir. Geri kalan kısımları desenli ve farklı renklerdedir. Muhabbet kuşlarının büyük bir kısmının kuyruk tüyünün uçları mavi renklidir. Gagaları da zeytin yeşili rengindedir. Muhabbet kuşlarının renkleri yaşadıkları ortama, kalıtsal bozukluk ve değişikliklere göre farklılaşabilmektedir. Evcil olarak yetişen muhabbet kuşlarında menekşe rengi, gri, alaca ve mavi gibi renkler görülmesi muhtemeldir. Muhabbet kuşlarının tüyleri özel yapıları nedeniyle mor ötesi ışık altında florasan özelliği gösterebilmektedir. Uzmanlar bunu muhabbet kuşlarının cinsel özellikleriyle birlikte yorumlamaktadır.

Muhabbet Kuşlarının Yaşam Alanları

Muhabbet kuşlarının en başta da belirttiğimiz gibi ana vatanı Avustralya'dır. Muhabbet kuşları göçmen kuşlar olduklarından Avustralya'da birçok alanda görülmeleri muhtemeldir. Ancak genellikle çalılıklar, çimenlikler ve açık ormanlık alanlarda görülmektedirler. Muhabbet kuşları genel olarak sürü halinde gezmektedir. Muhabbet kuşları göçlerini de sürü halinde, yaşadıkları yerdeki besin ve su durumuna göre yapmaktadırlar. Muhabbet kuşları fiziksel anlamda yetersiz kaldıklarından doğada sığırcık ve serçe gibi kuşlara karşı herhangi bir durumda zayıf kalmaktadırlar.

Muhabbet Kuşlarının Evcilleştirilmesi

Muhabbet kuşlarının evcilleştirilmesi ile ilgili tarihi araştırmalar 1850'li yılları işaret etmektedir. Muhabbet kuşları cennet papağınıyla birlikte evcilleştirme çalışmalarına dahil olmuş kuşlardır. İlk zamanlarında muhabbet kuşları üzerinde çeşitli çalışmalar yapan yetiştiriciler, bu kuşlardan çok daha farklı renk kombinasyonları elde edebilmek için uğraşmışlardır. Bu çalışmalar sonucunda ortaya mavi renkli, albino, gri kanatlı, ibikli, düz kanatlı, opal, mor renkli, alaca, tarçın renkli ve pullu muhabbet kuşları ortaya çıkmıştır. Orta çıkan bu muhabbet kuşları yabani hayattaki muhabbet kuşlarına nazaran daha iridirler. Bu muhabbet kuşlarına yetiştiriciler arasında İngiliz muhabbet kuşları da denilebilmektedir. Bu tür muhabbet kuşları piyasada daha çok fiyatlarının pahalı olmasıyla bilinmektedirler. Ancak bu kuşların yaşam süreleri diğerlerine göre biraz kısadır. Bu muhabbet kuşları ortalama olarak 8 yıl kadar yaşamaktadırlar.
 
Muhabbet kuşları çevik ve güçlü olamasalar da son derece zeki kuşlardır. Bunun yanı sıra sosyal özellikte olmaları nedeniyle insanlara ve diğer kuşlara da çok çabuk şekilde yakınlık gösterebilmektedirler. Evcil muhabbet kuşları sosyal olmalarının yanı sıra sahiplerinin bakımına ve ilgisine göre konuşmayı ve ıslık çalmayı öğrenebilmektedirler. Ancak papağanlarda olduğu gibi muhabbet kuşlarında erkekler bu konuda daha üstün yeteneklidirler. Erkek muhabbet kuşları iyi yetiştirilirlerse 100'den fazla kelime öğrenebilirler. Evcil muhabbet kuşlarının ortalama yaşam süresi 20 yılı bulabilmektedir. Ancak bu yaşam koşulları, beslenmeleri gibi özelliklere bağlı olarak değişim göstermektedir. 

 Muhabbet Kuşlarının Beslenmesi

 
Muhabbet kuşları doğal ortamda genellikle tohumlarla beslenen kuşlardır. Ancak bunların yanı sıra bazı çiçek ve meyveleri de yiyebilmektedirler. Ayrıntılı olarak bakıldığında muhabbet kuşlarının geniş bir besin yelpazesi bulunmaktadır. Bunlar;
Horoz ibiği çiçeği
Arpa
Makarna
Buğday
Pirinç
Karanfil
Papatya
Okaliptus
Leylak
Lale
Karnabahar
Hardal yaprağı
Kara lahana - lahana
Tere
Pancar yaprağı
Maydanoz
Muz
Turunçgiller
Üzüm
Kivi
Mango
Kavun
Papaya
Şeftali
Armut
Erik
Badem
Bakla
Fındık
Bezelye
Yonca taneleri
Susam tohumu
Karabuğday
Havuç
Salatalık
Marul
Biber
Bal kabağı
Domatestir.
Tüm bunlar muhabbet kuşlarının doğal yaşamda tüketebildikleri besinlerdir. Beslenme konusunda sıkıntı yaşamayan muhabbet kuşlarının bu besinlere bakarak evde beslenmesi de son derece kolaydır. Birçok kişi özel yemlerle kuşlarını beslese de bazen de doğal yaşamdaki gibi bu besinlerden vermek faydalıdır. Özellikle de meyveler vitamin açısından önemlidir. Vitamin alan muhabbet kuşlarının renkleri de daha canlıdır.

 Muhabbet Kuşlarının Kafes İhtiyacı

Muhabbet kuşları her ne kadar küçük olsalar da kafes olarak geniş alan gerekmektedir. Çünkü bu kuşlar son derece enerjik ve hareketli kuşlardır. Bu nedenle bir muhabbet kuşu için kafes boyunun en az 50 santimetre olması gerekmektedir. Bu uzunluğa oranlandığında yine 40 santimetrelik bir yükseklik ve 30 santimetre de en gerekmektedir. Bu geniş alan içerisinde bir veya iki muhabbet kuşu rahatlıkla beslenebilmektedir. Bu şekilde geniş bir kafes seçmek aynı zamanda kuşun sağlığı için de önemlidir.

Kuş Hastalıkları

Kuş hastalıkları hafife alınmamalıdır, kuşlar belirti vermeye başladığında hastalıkları ilerlemiş demektir, bu nedenle en ufak farklılarda bile zaman kaybedilmeden bir veteriner hekime muayene ettirilmelidirler.

Beslenme Hastalıkları

Kuşlarda görülen hastalıkların büyük bölümü hatalı beslenme sonucudur.

Yetersiz beslenme tüy kalitesinin bozulmasına, tüylerin aşırı dökülmesine, renk değişimlerine (mat görünüm), deride renk ve yapı bozulmalarına sebep olur. Böyle bir durum fark edildiğinde beslenme şeklinin değiştirilmesi, veteriner hekiminizin önereceği desteklerin kullanılması önemlidir. Aksi halde yetersiz beslenmenin deri-tüyü etkilemesinden sonraki aşama sistemik hastalıkların karşımıza çıkması demektir.

Yetersiz beslenme yanında bir vitamin ya da mineralin fazla oranda verilmesi de ciddi problemlere yol açar. Örneğin A vitamini yetersizliğinde deride bozulmalar, tüylerde renk değişimi, gözlerde yapışkan akıntı ve göz kapaklarının kapanması gözlenirken fazlalığında zehirlenme, solunum sistemi hastalıkları ve diğer vitaminlerin yetersizliğine yol açması söz konusudur.

Viral Hastalıklar

Bağışıklık sistemi güçlü olan ve iyi beslenen kuşların viral hastalıklara yakalanma olasılığı düşüktür. Hasta olan kuşlar diğerlerinden ayrılmalı, temizlikleri ve tedavileri ihmal edilmemelidir. Tüm kuş türleri viral enfeksiyonlara farklı tepki gösterirler. Yaygın olarak görülen viruslar ve genel belirtileri;

*Gaga ve Tüy Hastalığı Virusu: Genç yavrularda nedeni açıklanamayan ölümler, tüy kaybı, durgunluk, ishal, gagada deformasyon.

*Herpesvirus Enfeksiyonları: Papağanlara özel Pacheco adı verilen hastalığa sebep olurlar. Virusun farklı suşları diğer kuşlarda hastalığa neden olmaktadır. Pacheco hastalığına yakalanan papağanlarda titreme, durgunluk, iştahsızlık, yeşil-bronz renkte sıvı dışkılama ve ani ölümler görülmektedir.

*Çiçek Hastalığı Virusu: Göz çevresi ve ağız içinde yaralar, küçük tümöral oluşumlar, sinirsel belirtiler görülür. Papağanlarda aşılama her zaman söz konusu değildir. Ancak kanarya, güvercin, hindi ve tavuklara çiçek aşısı uygulanmaktadır.

*Polymavirus Hastalığı: Daha çok yavru ve genç kuşlarda görülür. Ani ölüm, karında şişkinlik, tüylerde anomaliler, boyun bölgelerinde kıvrılma sık karşılaşılan belirtileridir.  
*Papillomavirus Enfeksiyonu: Ağız ve kloakada tümöral oluşumlar görülür.

*Paramyxovirus Enfeksiyonu: Durgunluk, iştahsızlık, titreme, boynun geriye ya da yana kıvrılması gibi belirtilere sahiptir.

*Avian Borna Virus Enfeksiyonu: Sık sık kusma, kusmuk ve dışkıda sindirilmemiş besinler, zayıflık ve ölümle karakterizedir.

*Avian Influenza Virus Enfeksiyonu: Hırıltılı solunum, burun akıntısı, kafada şişme, halsizlik, iştahsızlık, ishal, boynun arkaya ya da yana kıvrılması görülür.

Bakteriyel Hastalıklar

Bakteriler çoğunlukla kuşun hastalığını şiddetlendiren ikinci ajanlardır. Bunun yanında direk hastalığa yol açan spesifik bakteriler de söz konusudur. Bakteriler ağız, hava ya da yara yolu ile vücutlarına girer ve çok ciddi hastalıklara yol açarlar.

Ayrıca özellikle papağanlarda, az oranda da diğer kuşlarda mikobakteriye bağlı tüberküloz hastalığı görülebilmektedir. Kuşta halsizlik, yemek yemesine rağmen zayıflama, topallık, ishal, gözlerde enfeksiyon, bazı olgularda deride sarı düğümcükler görülür.

Paraziter Hastalıklar

Çok sayıda kuşun bir arada olduğu ortamlarda ve altlıkların iyi temizlenmediği durumlarda görülen paraziter enfeksiyonlar söz konusu olduğunda kusma, ishal, zayıflık, gaga kenarlarında ıslaklık, hırıltılı solunum görülen belirtiler arasındadır.

Uyuz hastalığında yüzde kaşıntı ve pullanma, tüylerde dökülme, özellikle gaga ve çevresinde üremeler, lezyonlar, gagada şekil değişikliği söz konusudur.

Kuş bitleri de kaşıntıya ve tüy dökümüne sebeptir. Kuşlarda görülen kırmızı bitler ya da kuzey kanatlı bitleri müdahale edilmediği takdirde hayvanın genel durumunun bozulmasına yol açarlar.

Muhabbet Kuşlarının Renklenmesi ve Konuşma Özellikleri

Muhabbet kuşları genel anlamda iki ana renk üzerinden kalıtsal olarak oluşmaktadırlar. Bunlar beyaz renge bağlı olarak mavi, gir ve beyaz, diğeri de sarı renge bağlı olarak yeşil ve sarıdır. Şu anda dünya üzerinde 32 farklı renk çeşidinde muhabbet kuşları bulunmaktadır. Bu farklı mutasyonlar da bu ana renkleri kalıtsal özellikleri sayesinde olmaktadır. Bu da yüzlerce farklı kombinasyon anlamına gelmektedir.
 
Muhabbet kuşlarının konuşma özelliği papağan ailesinden olmalarından gelmektedir. Muhabbet kuşları çok iyi eğitildikleri takdirde binlerce kelime konuşabilmektedirler. Hatta bu konuda Guinness Rekorlar Kitabı'nda dahi bir muhabbet kuşu yer almaktadır. 1994 yılında ABD'de ölen Puck isimli muhabbet kuşunun ölmeden önce sahibi tarafından 1728 kelime konuşabildiği ispatlanmıştır. Yine bunun yanı sıra 2005 yılındaki bir olayda Kanadalı bir muhabbet kuşu besleyicisi kuşuyla karşılıklı sohbet ettiğini göstererek muhabbet kuşlarının aynı zamanda ileri görüşlülük özelliğini de ortaya çıkarmıştır.

Muhabbet kuşları ile ilgili ilginç bilgiler

  • Konuşkan dostlar: Muhabbet kuşları konuşmayı çok sever ve bazen sahiplerinden duydukları kelimeleri tekrar ederler. Ancak, bazen bu kelimeler oldukça komik ve beklenmedik olabilir!

  • Ayna aşkı: Muhabbet kuşları aynalara bayılırlar. Kendilerini aynada gördüklerinde, karşılarındaki kuşun başka bir muhabbet kuşu olduğunu düşünüp onunla "konuşurlar" ve bu oldukça komik sahneler yaratabilir.

  • Dans becerileri: Muhabbet kuşları müzik duyduklarında ritimle birlikte hareket etmeye başlarlar. Bu dans hareketleri bazen çok eğlenceli ve komik olabilir.

  • Komik uyku pozisyonları: Muhabbet kuşları uyurken bazen tuhaf ve komik pozisyonlarda uyuyabilirler. Kafalarını kanatlarının altına sokarak uyumaları oldukça sevimli ve ilginçtir.

  • Isırma alışkanlıkları: Muhabbet kuşları oyun oynarken veya canları sıkkınken bazen hafifçe ısırabilirler. Bu ısırıklar genellikle zararsızdır, ancak bazen sahiplerini güldürebilecek kadar komik anlar yaratır.

  • Küçük tatlı kavgalar: Muhabbet kuşları bazen kafes arkadaşlarıyla küçük "kavga"lar yaparlar. Bu kavgalar genellikle kısa süreli ve zararsızdır, ancak izlerken oldukça eğlenceli olabilir.

  • Meraklı minikler: Muhabbet kuşları oldukça meraklıdır ve etraflarındaki her şeyi keşfetmek isterler. Yeni bir oyuncağı keşfederken veya kafesin dışında gezinirken yaptıkları komik hareketler gülümsetebilir.

  • Eğlenceli sesler: Muhabbet kuşları sadece konuşmaz, aynı zamanda çeşitli ilginç ve komik sesler çıkarırlar. Bu sesler, onların ne kadar eğlenceli ve renkli kişiliklere sahip olduğunu gösterir.

  • Yıkanma keyfi: Muhabbet kuşları suyu çok sever ve banyoya bayılırlar. Banyo yaparken suyun içinde çılgınca sıçrayarak komik anlar yaşatabilirler.

  • Küçük hırsızlar: Muhabbet kuşları bazen sahiplerinin eşyalarını alıp saklamayı severler. Küçük eşyaları gagalarıyla alıp kafesin içine taşımaları oldukça komik ve sevimli olabilir.